Σας προτείνουμε να παρακολουθήσετε την παρακάτω ταινία η οποία αφορά σε παιδιά με σύνδρομο ΔΕΠ-Υ
Four Letters Apart -
Παιδιά με σύνδρομο Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής & Υπερκινητικότητας
(Four Letters Apart-Children in the Age of ADHD) [2013]
Παιδιά με σύνδρομο Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής & Υπερκινητικότητας
(Four Letters Apart-Children in the Age of ADHD) [2013]
Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο υπερκινητικότητας στην εκπαίδευση σήμερα;
Παρακολουθούμε επί έναν ολόκληρο χρόνο τον εναλλακτικό τρόπο εκπαίδευσης τριών υπερκινητικών παιδιών στη Δανία, σε ένα μοναδικό στον πλανήτη πρότυπο δημοτικό σχολείο.
Ο Μαρίνο, ο Μάρτιν και ο Βίκτωρ μετέχουν σε ένα ειδικό τμήμα του σχολείου τους, για παιδιά που πάσχουν από το σύνδρομο ΔΕΠΥ. Παρουσιάζουν προβλήματα αυτοσυγκέντρωσης, επιθετικότητα και έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση. Κάποια από τα παιδιά στο τμήμα, που έχουν διαγνωστεί με την πάθηση αυτή, λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, κάποια όχι. Μερικά εμφανίζουν σοβαρές παρενέργειες.
Οι δάσκαλοι και οι γονείς των παιδιών αποφασίζουν να συμμετάσχουν σε ένα εξάμηνο πείραμα με μια εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση που επιδιώκει να βελτιώσει την κατάσταση των παιδιών, χωρίς τη χρήση φαρμάκων. Η ταινία καταγράφει την πορεία των παιδιών από την αρχή ως το τέλος, στο σχολείο και το σπίτι, σε καλές και κακές μέρες, μέσα από ήττες και θριάμβους.
Παρακολουθήστε παρακάτω το trailer της ταινίας
Παρακολουθούμε επί έναν ολόκληρο χρόνο τον εναλλακτικό τρόπο εκπαίδευσης τριών υπερκινητικών παιδιών στη Δανία, σε ένα μοναδικό στον πλανήτη πρότυπο δημοτικό σχολείο.
Ο Μαρίνο, ο Μάρτιν και ο Βίκτωρ μετέχουν σε ένα ειδικό τμήμα του σχολείου τους, για παιδιά που πάσχουν από το σύνδρομο ΔΕΠΥ. Παρουσιάζουν προβλήματα αυτοσυγκέντρωσης, επιθετικότητα και έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση. Κάποια από τα παιδιά στο τμήμα, που έχουν διαγνωστεί με την πάθηση αυτή, λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, κάποια όχι. Μερικά εμφανίζουν σοβαρές παρενέργειες.
Οι δάσκαλοι και οι γονείς των παιδιών αποφασίζουν να συμμετάσχουν σε ένα εξάμηνο πείραμα με μια εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση που επιδιώκει να βελτιώσει την κατάσταση των παιδιών, χωρίς τη χρήση φαρμάκων. Η ταινία καταγράφει την πορεία των παιδιών από την αρχή ως το τέλος, στο σχολείο και το σπίτι, σε καλές και κακές μέρες, μέσα από ήττες και θριάμβους.
Παρακολουθήστε παρακάτω το trailer της ταινίας
ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας)
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) - είναι μια συνήθης νευροαναπτυξιακή διαταραχή, η οποία εμφανίζεται για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία και συχνά συνεχίζεται στην ενήλικη ζωή.
Για πολλά χρόνια η ΔΕΠΥ θεωρείτο χαρακτηριστική διαταραχή της παιδικής ηλικίας. Μακροχρόνιες όμως μελέτες έδειξαν ότι συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή.
Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού με σχέση συνήθως 3:1 υπέρ των αγοριών. Αρκετοί επιστήμονες, ωστόσο, πιστεύουν ότι η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου η ίδια και στα δυο φύλα, με τη διαφορά ότι τα κορίτσια συχνά δεν είναι υπερκινητικά και διαχειρίζονται καλύτερα τη διαταραχή τους, γι' αυτό και η διάγνωση μπορεί να γίνει αργότερα.
Ένα παιδί με Δ.Ε.Π.-Υ. Παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:
Σύμφωνα με το DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual) της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας περιγράφονται τρεις υποτύποι της διαταραχής:
1. Τύπος Απροσεξίας (Ελλειματικής Προσοχής) (Δ.Ε.Π.)
Ο τύπος αυτός είναι συχνός σε παιδιά σχολικής ηλικίας και μπορεί να μη γίνει αντιληπτός, επειδή τα παιδιά αυτά δεν παρουσιάζουν διασπαστική συμπεριφορά. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι παιδιά που διαγνώσθηκαν σε σχετικά μεγαλύτερη ηλικία, όταν είχαν ξεπεράσει τα προβλήματα υπερκινητικότητας που εμφάνιζαν ως μικρότερα. Γενικά, είναι μια αμιγώς διαφορετική κατάσταση από τους άλλους τύπους της ΔΕΠΥ.
2. Τύπος Παρορμητικότητας/Υπερκινητικότητας
Ο τύπος αυτός είναι πιο συχνός σε παιδιά μικρότερης ηλικίας που παρουσιάζουν έντονα υπερκινητική και παρορμητική συμπεριφορά. Στα παιδιά αυτά, το πρόβλημα της συγκέντρωσης της προσοχής δεν είναι ιδιαίτερα εμφανές, επειδή δεν έχουν κληθεί ακόμη να λειτουργήσουν σε σχολικό περιβάλλον.
3. Συνδυασμένος τύπος:
Είναι επίσης συνηθισμένος τύπος ΔΕΠΥ στα παιδιά και στους εφήβους, όπου παρουσιάζεται συνδυασμός κάποιων από τα παραπάνω συμπτώματα, δηλαδή απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητική συμπεριφορά.
Γενικά, το φάσμα των κλινικών συμπτωμάτων είναι ευρύ, γι αυτό και κανένα παιδί με ΔΕΠΥ δεν μοιάζει με κάποιο άλλο. Συνήθως, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην ένταση των συμπτωμάτων και μεγάλες διακυμάνσεις μπορεί να παρατηρούνται στο ίδιο παιδί κατά την διάρκεια της ημέρας, ακόμη και από ώρα σε ώρα. Πάντως, για να διαγνωστεί ΔΕΠΥ, πρέπει τα παραπάνω προβλήματα να παρατηρούνται τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο και να προκαλούν σημαντική δυσκολία στην σχολική επίδοση και την κοινωνική συναναστροφή του παιδιού.
Ποια άλλα προβλήματα μπορεί να συνυπάρχουν με τη ΔΕΠΥ;
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ, ιδίως αν δεν έχει διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί, έχουν αρκετές δυσκολίες που εκδηλώνονται στο σχολικό, οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και συχνά οδηγούν σε:
Βοήθεια από τους γονείς
Η υποστήριξη του παιδιού στο σπίτι μπορεί να είναι ιδιαίτερα κουραστική. Όμως, για να βοηθηθεί το παιδί να πετύχει, χρειάζεται να καθοδηγείται καθημερινά. Αυτό θα γίνει ευκολότερα αν υπάρχει ένα πρακτικό πλάνο, βασισμένο στο επίπεδο ανάπτυξής του και τα συγκεκριμένα συμπτώματα που παρουσιάζει.
Το διάβασμα στο σπίτι
Για πολλά χρόνια η ΔΕΠΥ θεωρείτο χαρακτηριστική διαταραχή της παιδικής ηλικίας. Μακροχρόνιες όμως μελέτες έδειξαν ότι συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή.
Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού με σχέση συνήθως 3:1 υπέρ των αγοριών. Αρκετοί επιστήμονες, ωστόσο, πιστεύουν ότι η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου η ίδια και στα δυο φύλα, με τη διαφορά ότι τα κορίτσια συχνά δεν είναι υπερκινητικά και διαχειρίζονται καλύτερα τη διαταραχή τους, γι' αυτό και η διάγνωση μπορεί να γίνει αργότερα.
Ένα παιδί με Δ.Ε.Π.-Υ. Παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Κινείται συχνά νευρικά με τα χέρια ή τα πόδια ή στριφογυρίζει στο κάθισμα
- Έχει δυσκολία να παραμείνει στη θέση του όταν είναι αναγκαίο να το κάνει
- Εύκολα διασπάται η προσοχή του από εξωτερικά ερεθίσματα
- Δε φαίνεται να ακούει όταν του μιλάνε άλλοι
- Έχει δυσκολία να οργανώσει και να ολοκληρώσει δραστηριότητες
- Τρέχει τριγύρω ή σκαρφαλώνει διαρκώς, ακόμη και σε καταστάσεις που δεν το δικαιολογούν (μοιάζει να «είναι μηχανοκίνητο»)
- Μιλάει συνεχώς
- Διακόπτει συζητήσεις ή εισβάλλει στο παιχνίδι άλλων παιδιών
- Έχει δυσκολία να ακολουθήσει οδηγίες και αυτό δεν οφείλεται σε εναντιωτική συμπεριφορά ή δυσκολία κατανόησης
- Αποφεύγει δραστηριότητες που απαιτούν διαρκή πνευματική προσπάθεια (όπως τις εργασίες του σχολείου, παιχνίδια)
- Κάνει πράγματα επικίνδυνα χωρίς να σκεφτεί τις πιθανές συνέπειες
Σύμφωνα με το DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual) της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας περιγράφονται τρεις υποτύποι της διαταραχής:
1. Τύπος Απροσεξίας (Ελλειματικής Προσοχής) (Δ.Ε.Π.)
- δεν μπορεί να συγκεντρωθεί,
- αποσπάται εύκολα από άσχετα ερεθίσματα,
- δεν φαίνεται να ακούει,
- δε δίνει σημασία στις λεπτομέρειες,
- κάνει λάθη απροσεξίας,
- δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες,
- αποφεύγει εργασίες που απαιτούν συστηματική πνευματική προσπάθεια,
- ξεχνά τις σχολικές εργασίες
- χάνει πράγματα και
- γενικά είναι ανοργάνωτος
Ο τύπος αυτός είναι συχνός σε παιδιά σχολικής ηλικίας και μπορεί να μη γίνει αντιληπτός, επειδή τα παιδιά αυτά δεν παρουσιάζουν διασπαστική συμπεριφορά. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι παιδιά που διαγνώσθηκαν σε σχετικά μεγαλύτερη ηλικία, όταν είχαν ξεπεράσει τα προβλήματα υπερκινητικότητας που εμφάνιζαν ως μικρότερα. Γενικά, είναι μια αμιγώς διαφορετική κατάσταση από τους άλλους τύπους της ΔΕΠΥ.
2. Τύπος Παρορμητικότητας/Υπερκινητικότητας
- δυσκολεύεται να παραμείνει καθισμένος,
- κουνάει χέρια, πόδια, ή στριφογυρίζει στην καρέκλα,
- κοιτά συνέχεια γύρω του και πειράζει τους άλλους,
- σηκώνεται όταν δεν επιτρέπεται,
- τρέχει και σκαρφαλώνει υπερβολικά,
- δεν σκέφτεται πριν αντιδράσει,
- απαντάει πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση,
- μιλάει συνεχώς,
- δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του,
- στα παιχνίδια δεν ακολουθεί κανόνες,
- διακόπτει ή ενοχλεί τους άλλους,
Ο τύπος αυτός είναι πιο συχνός σε παιδιά μικρότερης ηλικίας που παρουσιάζουν έντονα υπερκινητική και παρορμητική συμπεριφορά. Στα παιδιά αυτά, το πρόβλημα της συγκέντρωσης της προσοχής δεν είναι ιδιαίτερα εμφανές, επειδή δεν έχουν κληθεί ακόμη να λειτουργήσουν σε σχολικό περιβάλλον.
3. Συνδυασμένος τύπος:
Είναι επίσης συνηθισμένος τύπος ΔΕΠΥ στα παιδιά και στους εφήβους, όπου παρουσιάζεται συνδυασμός κάποιων από τα παραπάνω συμπτώματα, δηλαδή απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητική συμπεριφορά.
Γενικά, το φάσμα των κλινικών συμπτωμάτων είναι ευρύ, γι αυτό και κανένα παιδί με ΔΕΠΥ δεν μοιάζει με κάποιο άλλο. Συνήθως, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην ένταση των συμπτωμάτων και μεγάλες διακυμάνσεις μπορεί να παρατηρούνται στο ίδιο παιδί κατά την διάρκεια της ημέρας, ακόμη και από ώρα σε ώρα. Πάντως, για να διαγνωστεί ΔΕΠΥ, πρέπει τα παραπάνω προβλήματα να παρατηρούνται τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο και να προκαλούν σημαντική δυσκολία στην σχολική επίδοση και την κοινωνική συναναστροφή του παιδιού.
Ποια άλλα προβλήματα μπορεί να συνυπάρχουν με τη ΔΕΠΥ;
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ, ιδίως αν δεν έχει διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί, έχουν αρκετές δυσκολίες που εκδηλώνονται στο σχολικό, οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και συχνά οδηγούν σε:
- χαμηλές επιδόσεις σε σχέση με το επίπεδο των γνωστικών ικανοτήτων και σχολική αποτυχία
- αυξημένο στρες, συναισθηματικές δυσκολίες και χαμηλή αυτοεκτίμηση
- επιθετική και διασπαστική συμπεριφορά ή προβλήματα διαγωγής
- απόρριψη από τους άλλους – δυσλειτουργικές κοινωνικές σχέσεις.
Βοήθεια από τους γονείς
Η υποστήριξη του παιδιού στο σπίτι μπορεί να είναι ιδιαίτερα κουραστική. Όμως, για να βοηθηθεί το παιδί να πετύχει, χρειάζεται να καθοδηγείται καθημερινά. Αυτό θα γίνει ευκολότερα αν υπάρχει ένα πρακτικό πλάνο, βασισμένο στο επίπεδο ανάπτυξής του και τα συγκεκριμένα συμπτώματα που παρουσιάζει.
- Ορίστε σαφείς κανόνες στην καθημερινή ζωή και να είστε σταθεροί στην τήρησή τους. Μην έχετε διενέξεις για ασήμαντα πράγματα. Να λέτε «όχι» λιγότερο συχνά, αλλά να το εννοείτε όταν το λέτε.
- Δίνετε απλές και σύντομες οδηγίες στο παιδί σας. Ελέγξτε αν τις κατανόησε.
- Μερικά παιδιά με Δ.Ε.Π.-Υ. έχουν δυσκολία να οργανώσουν τις σκέψεις τους. Ρωτήστε «Ποιος; Τι; Πού; Πότε; Γιατί;» για να το βοηθήσετε να σκεφτεί και να εξηγήσει τι είναι σημαντικό.
- Δείξτε του πόσο περήφανοι είστε για τα επιτεύγματά του με ανταμοιβές και αγάπη. "Εντοπίστε" τις στιγμές που είναι καλός/ καλή.
- Πείτε στο παιδί τι θέλετε να κάνει αντί να πείτε τι δεν θέλετε. Για παράδειγμα, πείτε «Σε παρακαλώ τελείωσε την εργασία στα μαθηματικά» αντί να πείτε «Σταμάτα να ενοχλείς την αδερφή σου!».
- Προετοιμάστε το παιδί για οποιαδήποτε αλλαγή στη ρουτίνα. Πολλά παιδιά με Δ.Ε.Π.-Υ. δε δέχονται με ευχαρίστηση εκπλήξεις ή αλλαγές.
- Ενισχύστε ακόμη και μικρές, θετικές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού. Καθώς το βοηθάτε να αναγνωρίσει την πρόοδό του, αυξάνεται το κίνητρο και η αυτοπεποίθησή του.
- Αν χρειάζεται να χαλαρώσετε μετά από μια δύσκολη στιγμή με το παιδί σας, βρείτε ένα φίλο ή ένα γείτονα για να το προσέξει, έστω και για 15 λεπτά. Για να φροντίσετε το παιδί σας, πρέπει να φροντίσετε πρώτα τον εαυτό σας.
Το διάβασμα στο σπίτι
- Καθορίστε μια συγκεκριμένη ρουτίνα για τις εργασίες του σχολείου. Προσπαθήστε να προγραμματίσετε το «διάβασμα» να γίνεται την ίδια ώρα και στον ίδιο χώρο κάθε μέρα. Αν το παιδί συμμετάσχει στον προγραμματισμό, μπορεί να είναι περισσότερο συνεργάσιμο στο «διάβασμα».
- Όταν κάνει τις εργασίες του σχολείου, σχεδιάστε τακτικά διαλείμματα κάθε 10 ή 15 λεπτά. Αφήστε τον να περπατήσει γύρω, να πιει νερό ή να φάει ένα σνακ. Χρησιμοποιήστε ένα χρονόμετρο για να παρακολουθείτε τα διαλείμματα και το χρόνο που αφιερώνετε στο «διάβασμα». Συχνά τα παιδιά με Δ.Ε.Π.-Υ. έχουν δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου. Πρέπει να μάθουν να προγραμματίζουν και να ακολουθούν αυτό το πλάνο.
- Προσφέρετε ανταμοιβές για την ολοκλήρωση των εργασιών του σχολείου. Ο στόχος είναι να μειώσετε την άμεση επιτήρηση και σταδιακά να γίνει ο ίδιος υπεύθυνος για την ολοκλήρωση της εργασίας.
- Δίνετε εποικοδομητική ανατροφοδότηση και μην είστε επικριτικοί. Μπορείτε να πείτε «Είμαι χαρούμενος που ξεκίνησες αυτήν την εργασία. Ανυπομονώ να διαβάσω τις πρώτες παραγράφους αύριο το πρωί» αντί να πείτε «Δεν έχεις κάνει τίποτα όλη την εβδομάδα».
- Αν ξεχνάει τα πράγματά του ή τις εργασίες στο σχολείο, οι συνέπειες πρέπει να είναι λογικές. Για παράδειγμα, βάλτε τον να επιστρέψει στο σχολείο για να πάρει ό,τι χρειάζεται.