Ο πλανήτης μας έχει σήμερα πληθυσμό περίπου 7 δις εκατομμύρια κατοίκους. Ο πληθυσμός είναι άνισα κατανεμημένος στην επιφάνεια της Γης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα άλλες περιοχές να είναι πυκνοκατοικημένες και άλλες αραιοκατοικημένες.
Για να δηλώσουμε την κατανομή του πληθυσμού της Γης, χρησιμοποιούμε τον όρο πυκνότητα πληθυσμού. Η πυκνότητα δηλώνει τον αριθμό των κατοίκων που αναλογούν σε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο μιας περιοχής. Για να υπολογίσουμε την πυκνότητα πληθυσμού μιας χώρας διαιρούμε τον αριθμό των κατοίκων της με τη συνολική της έκταση.
Χάρτης κατανομής των ανθρώπων στη Γη (πατήστε πάνω στην εικόνα)
Για να δηλώσουμε την κατανομή του πληθυσμού της Γης, χρησιμοποιούμε τον όρο πυκνότητα πληθυσμού. Η πυκνότητα δηλώνει τον αριθμό των κατοίκων που αναλογούν σε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο μιας περιοχής. Για να υπολογίσουμε την πυκνότητα πληθυσμού μιας χώρας διαιρούμε τον αριθμό των κατοίκων της με τη συνολική της έκταση.
Χάρτης κατανομής των ανθρώπων στη Γη (πατήστε πάνω στην εικόνα)
Χάρτης πυκνότητας του πληθυσμού στη Γη (πατήστε πάνω στην εικόνα)
Χάρτης πληθυσμού ανά ήπειρο (πατήστε πάνω στην εικόνα)
Οι άνθρωποι επιλέγουν τον τόπο που θα ζήσουν με βάση κάποια κριτήρια.
Ο πληθυσμός της Γης αυξάνει με ραγδαίους ρυθμούς. Περίπου 220.000 άτομα προστίθενται κάθε μέρα στον υπάρχοντα πληθυσμό. Οι επιστήμονες προβλέπουν πως ο πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνεται κάθε χρόνο με γρήγορους ρυθμούς, για να φτάσουμε το 2050 περίπου στα 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους στη Γη.
Η αύξηση του πληθυσμού που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια οφείλεται στην τεχνολογική επιστημονική πρόοδο και κυρίως στον τομέα της υγείας, στην αύξηση της διαθέσιμης τροφής, στο καθαρό πόσιμο νερό και στην εν γένει βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων.
Η αύξηση του πληθυσμού όμως δημιουργεί πολλά προβλήματα στους φυσικούς πόρους της Γης, οι οποίοι δεν είναι ανεξάντλητοι. Λόγω των περιορισμένων φυσικών πόρων δημιουργούνται κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, όπως φτώχεια, επιδημίες, πόλεμοι, μετανάστευση, πρόσφυγες, …). επακόλουθο όλων των παραπάνω είναι και η καταστροφή του περιβάλλοντος, η οποία με τη σειρά της κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα για όλους μας.
Γλώσσες
Το ευχαριστώ σε πολλές γλώσσες
Οι άνθρωποι ζουν σε κοινωνίες μικρές ή μεγάλες. Απαραίτητο για να συμβιώσουν αρμονικά είναι το να επικοινωνούν μεταξύ τους ώστε να μπορούν να ανταλλάσσουν ιδέες, απόψεις, γνώσεις, συναισθήματα, επιθυμίες και άλλες ανάγκες της ζωής. Χωρίς τη γλώσσα, η οποία είναι το μέσο επικοινωνίες για όλους μας, δε θα υπήρχαν όλα τα παραπάνω και τελικά ούτε και ο πολιτισμός όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.
Όλοι οι λαοί της Γης δε μιλούν την ίδια γλώσσα. Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες σήμερα μιλιούνται στον κόσμο 6.809 γλώσσες. Κάποιες από αυτές μιλιούνται από μεγάλο αριθμό ανθρώπων, όπως τα κινέζικα των μανδαρίνων, τα αγγλικά, τα ισπανικά και τα ινδικά. Υπάρχουν όμως και 1.700 γλώσσες που μιλιούνται από λιγότερους από χίλιους ανθρώπους. Στην Ευρώπη έχουν καταμετρηθεί 230 διαφορετικές γλώσσες, ενώ στην Ασία 2.197.
Όλοι οι λαοί της Γης δε μιλούν την ίδια γλώσσα. Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες σήμερα μιλιούνται στον κόσμο 6.809 γλώσσες. Κάποιες από αυτές μιλιούνται από μεγάλο αριθμό ανθρώπων, όπως τα κινέζικα των μανδαρίνων, τα αγγλικά, τα ισπανικά και τα ινδικά. Υπάρχουν όμως και 1.700 γλώσσες που μιλιούνται από λιγότερους από χίλιους ανθρώπους. Στην Ευρώπη έχουν καταμετρηθεί 230 διαφορετικές γλώσσες, ενώ στην Ασία 2.197.
Οι πιο διαδεδομένες γλώσσες στον κόσμο:
1. Κινέζικα (μανδαρίνικη διάλεκτος): μιλιέται από 1.025.000.000 ανθρώπους. Στην Κίνα υπάρχουν και άλλες διάλεκτοι που μιλιούνται από μικρότερο αριθμό κατοίκων,
2. Ισπανικά: τη μιλούν περίπου 500.000.000 άνθρωποι. Το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Αμερικής έχει ως επίσημη γλώσσα τα Ισπανικά.
3. Hindi-Urdu: Μιλιέται από 490.000.000 ανθρώπους. Παρόλο που η Ινδία έχει πληθυσμό που ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο, η παρουσία πολλών διαλέκτων οδηγεί την κύρια γλώσσα στη χρήση από λιγότερο από το μισό του πληθυσμού! Το ίδιο ισχύει και για το Πακιστάν. Η Hinti είναι επίσημη γλώσσα στην Ινδία, ενώ η Urdu στο Πακιστάν, αλλά είναι συγγενείς γλώσσες, οπότε μπορούμε να τις πάρουμε ως μία.
4. Αγγλικά: Μιλιέται από περίπου 450.000.000 ανθρώπους. Είναι η επίσημη γλώσσα της Βρετανικής κοινοπολιτείας που αποτελείται από 72 χώρες, αλλά και πολλών άλλων χωρών, όπως οι ΗΠΑ. Πολλά ακόμη εκατομμύρια άνθρωποι την έχουν ως δεύτερη γλώσσα. Αν υπολογίζονταν και αυτοί, τότε θα ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα στον κόσμο.
5. Αραβικά: Μιλιέται από 440.000.000 ανθρώπους. Χρησιμοποιείται από όλες τις χώρες της Αραβικής χερσονήσου, αλλά και αρκετές της Βόρειας Αφρικής.
6. Ρωσικά: Μιλιέται από 250.000.000 ανθρώπους. Τη μιλούν οι περισσότεροι λαοί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
7. Bengali: τη μιλούν 250.000.000 άνθρωποι, κατά κύριο λόγο στο Μπαγκλαντές και στις γύρω περιοχές.
8. Πορτογαλικά: Μιλιέται από 220.000.000. Εκτός από την Πορτογαλία, μιλιέται στη Βραζιλία, αλλά και σε χώρες της Αφρικής που ήταν αποικίες των Πορτογάλων.
9. Ιαπωνικά: τη μιλούν 123.000.000 άνθρωποι, κυρίως κάτοικοι της Ιαπωνίας.
10. Γερμανικά: μιλιέται από 118.000.000, εκτός από τη Γερμανία, στην Αυστρία, Ελβετία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Λιχτενστάιν.
1. Κινέζικα (μανδαρίνικη διάλεκτος): μιλιέται από 1.025.000.000 ανθρώπους. Στην Κίνα υπάρχουν και άλλες διάλεκτοι που μιλιούνται από μικρότερο αριθμό κατοίκων,
2. Ισπανικά: τη μιλούν περίπου 500.000.000 άνθρωποι. Το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Αμερικής έχει ως επίσημη γλώσσα τα Ισπανικά.
3. Hindi-Urdu: Μιλιέται από 490.000.000 ανθρώπους. Παρόλο που η Ινδία έχει πληθυσμό που ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο, η παρουσία πολλών διαλέκτων οδηγεί την κύρια γλώσσα στη χρήση από λιγότερο από το μισό του πληθυσμού! Το ίδιο ισχύει και για το Πακιστάν. Η Hinti είναι επίσημη γλώσσα στην Ινδία, ενώ η Urdu στο Πακιστάν, αλλά είναι συγγενείς γλώσσες, οπότε μπορούμε να τις πάρουμε ως μία.
4. Αγγλικά: Μιλιέται από περίπου 450.000.000 ανθρώπους. Είναι η επίσημη γλώσσα της Βρετανικής κοινοπολιτείας που αποτελείται από 72 χώρες, αλλά και πολλών άλλων χωρών, όπως οι ΗΠΑ. Πολλά ακόμη εκατομμύρια άνθρωποι την έχουν ως δεύτερη γλώσσα. Αν υπολογίζονταν και αυτοί, τότε θα ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα στον κόσμο.
5. Αραβικά: Μιλιέται από 440.000.000 ανθρώπους. Χρησιμοποιείται από όλες τις χώρες της Αραβικής χερσονήσου, αλλά και αρκετές της Βόρειας Αφρικής.
6. Ρωσικά: Μιλιέται από 250.000.000 ανθρώπους. Τη μιλούν οι περισσότεροι λαοί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
7. Bengali: τη μιλούν 250.000.000 άνθρωποι, κατά κύριο λόγο στο Μπαγκλαντές και στις γύρω περιοχές.
8. Πορτογαλικά: Μιλιέται από 220.000.000. Εκτός από την Πορτογαλία, μιλιέται στη Βραζιλία, αλλά και σε χώρες της Αφρικής που ήταν αποικίες των Πορτογάλων.
9. Ιαπωνικά: τη μιλούν 123.000.000 άνθρωποι, κυρίως κάτοικοι της Ιαπωνίας.
10. Γερμανικά: μιλιέται από 118.000.000, εκτός από τη Γερμανία, στην Αυστρία, Ελβετία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Λιχτενστάιν.
Διαδραστικός πολυχάρτης από το http://ebooks.edu.gr. Πατήστε στην εικόνα.
Θρησκείες
Η ανάγκη της επικοινωνίας με το Θεό υπάρχει σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους. Ως θρησκεία εννοούμε ακριβώς την πίστη του ανθρώπου σε έναν ή πολλούς θεούς. Οι σπουδαιότερες θρησκείες είναι ο χριστιανισμός, ο μουσουλμανισμός, ο βουδισμός, ο κομφουκιανισμός και ο ιουδαϊσμός.
Χριστιανισμός ονομάζεται το θρησκευτικό σύστημα πίστης το οποίο αναγνωρίζει ως ιδρυτή και κεντρικό πρόσωπο του συνόλου της διδασκαλίας του, τον Ιησού Χριστό, όπως παρουσιάζεται στα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Αυτό σημαίνει, πως πέρα από κάθε άλλη έννοια που περιλαμβάνει η θρησκεία αυτή, οι οπαδοί του Χριστιανισμού εστιάζουν την προσοχή τους και έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Αποτελείται κυρίως από την Καθολική Εκκλησία, την Ορθόδοξη Εκκλησία και τις Προτεσταντικές Εκκλησίες.
Το Ισλάμ ή Μουσουλμανισμός είναι μονοθεϊστική θρησκεία, η οποία διαμορφώθηκε με το κήρυγμα και τη δράση του Προφήτη Μωάμεθ (Μουχάμαντ) στις αρχές του 7ου αιώνα. Η αραβική λέξη ισλάμ (αραβικά: إسلام ) σημαίνει «υποταγή» και χρησιμοποιείται από τους μουσουλμάνους ως «υποταγή στον Θεό». Ινδουισμός ή Βραχμανισμός είναι ονομασίες με τις οποίες περιγράφονται οι πάμπολλες τοπικές θρησκείες, θρησκευτικές πρακτικές και επιμέρους σχολές (αιρέσεις, σαμπραντάγιας) της Ινδίας. Από τους ίδιους τους πιστούς της, η θρησκεία των Ινδών περιγράφεται συνήθως από τη σανσκριτική έκφραση Σανατάνα Ντάρμα, που σημαίνει «αιώνιος νόμος», «αιώνια τάξη» ή «πατρική πίστη». Αναφέρεται συχνά ως η αρχαιότερη θρησκεία του κόσμου,καθώς κάποιες από τις ρίζες της ανάγονται στην Εποχή του Σιδήρου. Με τον όρο Βουδισμός εννοείται μία από τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου με κεντρικό πρόσωπο του μυθολογικού υλικού της τη ζωή και τη διδασκαλία του Σιντάτα Γκοτάμα (Σιντάρτα Γκαουτάμα σανσκριτικά) Μπούντχα (Buddha) ή Βούδα, του Πεφωτισμένου όπως αποκαλείται μερικές φορές. Ο Βουδισμός είναι ένα από τα αρχαιότερα θρησκεύματα. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θρησκευτικών δοξασιών, φιλοσοφικών αρχών, εθίμων, θεσμών και ηθικών κανόνων που αποδίδονται στον Βούδα. Αναγνωρίζονται γενικά δύο σχολές Βουδισμού: η Μαχαγιάνα και η Τεραβάντα. Η κάθε σχολή διαφέρει σχετικά με την ακριβή φύση της Νιρβάνα, τη σημαντικότητα και κανονικότητα των διαφόρων διδασκαλιών και κειμένων καθώς και τις μοναστικές και τις λειτουργικές πρακτικές. Ο Κομφουκιανισμός αποτελεί ένα ηθικό και φιλοσοφικό σύστημα το οποίο αναπτύχθηκε αρχικά βάσει των διδασκαλιών του Κινέζου διανοητή και κοινωνικού φιλοσόφου Κομφούκιου, ο οποίος έζησε τον 6ο αιώνα πΧ. Αιώνες αργότερα, ο Κομφουκιανισμός εισχώρησε στην Ιαπωνία, την Κορέα, το Βιετνάμ και άλλες περιοχές όπου υπήρχαν κινεζικοί πληθυσμοί, ασκώντας βαθιά επίδραση σε όλους τους κοινωνικούς θεσμούς. Ο Κομφουκιανισμός τονίζει την αρχή που προσομοιάζει τον Χρυσό Κανόνα: «Ό,τι δεν επιθυμείς για τον εαυτό σου, μην το επιβάλεις στους άλλους Ο Ιουδαϊσμός είναι η παραδοσιακή θρησκεία των Εβραίων ανά τον κόσμο με περίπου 15 εκατομμύρια πιστούς το 2006, γεγονός που τον κατατάσσει ως δωδέκατη σε τάξη μεγέθους οργανωμένη τηρούμενη μονοθεϊστική θρησκεία και μία από τις αρχαιότερες θρησκευτικές παραδόσεις που τελούνται στον σύγχρονο κόσμο. Αποτελεί το θεμέλιο για άλλες θρησκείες όπως ο Χριστιανισμός και ο Ισλαμισμός. Σύμφωνα με την παραδοσιακή εβραϊκή πίστη, ο Θεός που δημιούργησε τον κόσμο, εγκαθίδρυσε μια διαθήκη (συμφωνία) με τον εβραϊκό λαό, και του αποκάλυψε τους νόμους Του και τις εντολές Του με τη μορφή της Τορά (συνήθως αναφέρεται και ως "Μωσαϊκός Νόμος"). |
|
Ανεξιθρησκία
Ως ανεξιθρησκία ορίζεται η αναγνώριση και ανοχή του δικαιώματος του κάθε ανθρώπου είτε να πιστεύει σε όποια θρησκεία επιθυμεί και να θρησκεύεται ελεύθερα, κατά το δόγμα του, χωρίς περιορισμούς, είτε ακόμα και να μη πιστεύει σε καμία (αθεΐα).
Η ανεξιθρησκία ήταν σεβαστή από τους αρχαίους ακόμη Έλληνες, οι οποίοι είχαν βωμό αφιερωμένο στους ξένους θεούς, ώστε να μπορούν να προσφέρουν θυσίες και οι ξένοι σε όποιους θεούς πίστευαν.
Σήμερα στη χώρα μας η ανεξιθρησκία προστατεύεται από το Σύνταγμα με ξεχωριστό άρθρο στο οποίο απαγορεύεται και ο προσηλυτισμός.
Η ανεξιθρησκία ήταν σεβαστή από τους αρχαίους ακόμη Έλληνες, οι οποίοι είχαν βωμό αφιερωμένο στους ξένους θεούς, ώστε να μπορούν να προσφέρουν θυσίες και οι ξένοι σε όποιους θεούς πίστευαν.
Σήμερα στη χώρα μας η ανεξιθρησκία προστατεύεται από το Σύνταγμα με ξεχωριστό άρθρο στο οποίο απαγορεύεται και ο προσηλυτισμός.
Οι μεγάλες έρημοι της Γης
Η έρημος αποτελεί μια μεγάλη άνυδρη περιοχή η οποία δέχεται πολύ λίγες βροχοπτώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Για να χαρακτηριστεί ως έρημος μια περιοχή θα πρέπει να δέχεται λιγότερο από 250 χιλιοστά βροχής ετησίως. Οι έρημοι καταλαμβάνουν περίπου το ένα τρίτο της χερσαίας επιφάνειας της Γης. Υπάρχουν θερμές και ψυχρές έρημοι.
Οι θερμές έρημοι βρίσκονται κατά κύριο λόγο κοντά στους δύο τροπικούς (του Καρκίνου και του Αιγόκερω). Σε αυτές η θερμοκρασία φτάνει του 45 βαθμούς Celsius κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας η θερμοκρασία πέφτει στους 0 βαθμούς. Συνήθως αποτελούνται από αμμώδη και πετρώδη εδάφη.
Έχουν αραιή ή καθόλου βλάστηση ενώ μπορούν να συντηρήσουν ελάχιστη πανίδα. Συνήθη φυτά είναι οι κάκτοι και μικροί θάμνοι με παχύδερμα φύλλα για να μη χάνουν νερό και μεγάλα ριζικά συστήματα.
Οι θερμές έρημοι βρίσκονται κατά κύριο λόγο κοντά στους δύο τροπικούς (του Καρκίνου και του Αιγόκερω). Σε αυτές η θερμοκρασία φτάνει του 45 βαθμούς Celsius κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας η θερμοκρασία πέφτει στους 0 βαθμούς. Συνήθως αποτελούνται από αμμώδη και πετρώδη εδάφη.
Έχουν αραιή ή καθόλου βλάστηση ενώ μπορούν να συντηρήσουν ελάχιστη πανίδα. Συνήθη φυτά είναι οι κάκτοι και μικροί θάμνοι με παχύδερμα φύλλα για να μη χάνουν νερό και μεγάλα ριζικά συστήματα.
Τα ζωικά είδη αντιπροσωπεύονται από αντιλόπες, καμήλες, πολλά τρωκτικά, στρουθοκάμηλοι, αλεπούδες και διάφορα είδη εντόμων.
Η μεγαλύτερη θερμή έρημος είναι η Σαχάρα.
Η μεγαλύτερη θερμή έρημος είναι η Σαχάρα.
Οι ψυχρές έρημοι (πολικές έρημοι). Έχουν ίδια χαρακτηριστικά με τις θερμές ερήμους, εκτός από τη θερμοκρασία βέβαια που είναι πολύ χαμηλότερη. Η Ανταρκτική που είναι η μεγαλύτερη ψυχρή έρημος, αποτελείται κατά 98% από πάγο και κατά 2% από πετρώματα.
Ανταρκτική Γκόμπι
Σαχάρα Καλαχάρι
Στις ερήμους μπορούμε να συναντήσουμε περιοχές με νερό και βλάστηση που ονομάζονται οάσεις. Η ύπαρξη των οάσεων οφείλεται στα υπόγεια νερά και αποτελούν νησίδες βλάστησης μέσα στην έρημο.
Οάσεις στο Περού και στη Λιβύη
Συνήθη δέντρα είναι οι χουρμαδιές οι οποίες έχουν τεράστιο ριζικό σύστημα, για να απορροφούν νερό ακόμη και σε 30 μέτρα βάθος. Οι κάτοικοι των οάσεων χρησιμοποιούν τα πάντα από αυτό το δέντρο, τους καρπούς ως φαγητό, τα φύλλα για να κάνουν στέγες, αλλά και τους κορμούς από τα γέρικα δέντρα για κατασκευή των σπιτιών τους.
|
Οι άνθρωποι που ζουν στην έρημο είναι νομάδες, δηλαδή δε μένουν σε έναν τόπο, αλλά μετακινούνται από περιοχή σε περιοχή για να βοσκήσουν τα κοπάδια από καμήλες και αιγοπρόβατα. Από τα ζώα τους παίρνουν το κρέας, το γάλα, το δέρμα και το μαλλί. Φοράνε ανοιχτόχρωμα φαρδιά ρούχα για να προστατεύονται από τη ζέστη. Τέτοιοι είναι οι Βεδουίνοι και οι Τουαρέγκ.
Υπάρχουν και γεωργοί που ζουν στις οάσεις και καλλιεργούν τα λίγα εδάφη που μπορούν., κυρίως με λαχανικά και λιγότερο με σιτηρά.
Υπάρχουν και γεωργοί που ζουν στις οάσεις και καλλιεργούν τα λίγα εδάφη που μπορούν., κυρίως με λαχανικά και λιγότερο με σιτηρά.
Βεδουίνοι Τουαρέγκ
Στο τέλος των εύκρατων ζωνών ξεκινούν οι πολικές περιοχές, βορειότερα από τον βόρειο πολικό κύκλο και νοτιότερα από το νότιο πολικό κύκλο. Οι περιοχές αυτές είναι σκεπασμένες με χιόνια και πάγο, επειδή οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν πάντα πλάγια σε αυτές, με αποτέλεσμα να μπορούν να ζεστάνουν το παγωμένο έδαφος. Οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η βόρεια πολική ζώνη βρίσκεται πάνω στον αρκτικό ωκεανό και περιλαμβάνει εκτάσεις της Ασίας, της Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής. Στη βόρεια πολική ζώνη ζουν αρκετά ζώα που έχουν καταφέρει να επιβιώνουν στις ακραίες κλιματικές συνθήκες που επικρατούν. Τέτοια είναι η πολική αρκούδα, η πολική αλεπού, ο πολικός λαγός, η φώκια, οι τάρανδοι (που λέγονται «καριμπού» στην Αμερική), κ.ά. |
Η νότια πολική ζώνη περιλαμβάνει ολόκληρη την Ανταρκτική, η οποία είναι η τέταρτη σε μέγεθος ήπειρος, αλλά είναι ακατοίκητη λόγω του ότι είναι καλυμμένη με ένα στρώμα πάγου πάχους μερικών χιλιομέτρων. Εκτός της Ανταρκτικής στη νότια πολική ζώνη περιλαμβάνεται και μέρος του Νότιου Παγωμένου Ωκεανού. Στη νότια πολική ζώνη ζουν κατά κύριο λόγο πιγκουίνοι και φώκιες λεοπαρδάλεις. |
Στους πόλους η μέρα και η νύχτα διαρκούν έξι μήνες η κάθε μία. Πρόκειται για την πολική μέρα και την πολική νύχτα. (Προχοχή! μόνο στους πόλους.) Στις υπόλοιπες περιοχές των πολικών ζωνών, η μέρα και η νύχτα μπορεί να διαρκούν από λιγότερο από έξι μήνες μέχρι και μερικές ώρες, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος. Όσο κοντύτερα στους πόλους είναι μια περιοχή, τόσο μεγαλύτερη διάρκεια έχουν η μέρα και η νύχτα. Για παράδειγμα στο βορειότερο άκρο της Φιλανδίας, το Λάπλαντ, η «ημέρα» διαρκεί 73 εικοσιτετράωρα. Έτσι εμφανίζεται το φαινόμενο που είναι γνωστό ως ο ήλιος του μεσονυχτίου, που σημαίνει πως ο ήλιος δεν δύει καθόλου, αλλά απλά πλησιάζει τον ορίζοντα και μετά επιστρέφει προς το κέντρο του ουρανού.
Όταν ο ένας πόλος έχει μέρα ο άλλος έχει νύχτα. Και αν μια περιοχή έχει μέρα που διαρκεί 15 μέρες το καλοκαίρι, τότε θα έχει και αντίστοιχα μεγάλη νύχτα το χειμώνα.
Όταν ο ένας πόλος έχει μέρα ο άλλος έχει νύχτα. Και αν μια περιοχή έχει μέρα που διαρκεί 15 μέρες το καλοκαίρι, τότε θα έχει και αντίστοιχα μεγάλη νύχτα το χειμώνα.
Πολικό σέλας
Πολικό σέλας λέμε το φωτεινό ουράνιο φαινόμενο που συμβαίνει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και που παρατηρείται κυρίως στις πολικές περιοχές. Πρόκειται για φωτεινά φαινόμενα, εξαιρετικά εντυπωσιακά, που φωτίζουν το σκοτεινό ουρανό των πολικών περιοχών. Οφείλεται στο βομβαρδισμό της ατμόσφαιρας της Γης από σωματίδια που προέρχονται από τον Ήλιο. Τα φορτισμένα αυτά σωματίδια εκτρέπονται από το μαγνητικό πεδίο της Γης. Καθώς τα σωματίδια φτάνουν χαμηλά στους πόλους, διεγείρουν τα άτομα του Οξυγόνου και του Αζώτου, τα οποία εκπέμπουν φως. Το φαινόμενο εμφανίζεται να συμβαίνει περίπου 100 χμ πάνω από το έδαφος και ψηλότερα. Το θέαμα είναι εντυπωσιακό.
Οι Εσκιμώοι
Οι Εσκιμώοι είναι αυτόχθονες άνθρωποι που ζουν στις πολικές περιοχές της βόρειας Αμερικής και συγκεκριμένα σε περιοχές του Καναδά, στην Αλάσκα και στην Γροιλανδία. Κατάφεραν να επιβιώσουν σε περιοχές που έχουν πολύ δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες. Κυνηγούν κυρίως φάλαινες και φώκιες για τροφή και ένδυση. Τα ρούχα τους αποτελούνται από δέρματα αρκούδας, φώκιας και αλεπούς. Οι Εσκιμώοι κατοικούν μέσα σε σκηνές από δέρμα φώκιας ή ταράνδου. Το χειμώνα και σε ορισμένες περιοχές φτιάχνουν τα περίφημα παγόσπιτά τους, τα "ιγκλού". Για να ζεσταθούν, καίνε το λάδι της φώκιας.
Οι Λάπωνες
Οι Λάπωνες είναι μια ευρωπαϊκή εθνότητα και αυτοονομάζονται Σαάμοι. Ζουν στη Βόρεια Ευρώπη, δηλαδή στη Σκανδιναβική χερσόνησο και στη Ρωσία. Παραδοσιακά είναι νομάδες και ζουν εκτρέφοντας κοπάδια από τάρανδους. Από τους ταράνδους παίρνουν τροφή και δέρμα για να φτιάξουν τα ρούχα τους. Ζουν σε κωνικές σκηνές φτιαγμένες από δέρμα ταράνδων.
Τα τροπικά δάση βρίσκονται στην τροπική ζώνη, από τον τροπικό του Καρκίνου, μέχρι τον τροπικό του Αιγόκερω.
Τα μεγαλύτερα και πυκνότερα από αυτά συναντώνται στην περιοχή του Ισημερινού. Στις περιοχές αυτές υπάρχει μόνο μια εποχή, κατά την οποία η θερμοκρασία είναι σταθερά κοντά στους 30 βαθμούς Κελσίου, ενώ βρέχει σχεδόν καθημερινά. Τα φυτά που συναντάμε είναι πολύ ψηλά φυλλοβόλα δέντρα, επίφυτα (προσκολλώνται στα άλλα δέντρα για να φτάσουν στο φως), θάμνους και πόες.
Τα δέντρα, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και των άφθονων βροχοπτώσεων μεγαλώνουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και φτάνουν σε μεγάλα ύψη (50-60 μ.), ενώ τα φυλλώματά τους είναι τόσο πυκνά που το φως του Ήλιου δεν φτάνει ποτέ στο έδαφος. Έτσι το έδαφος παραμένει πάντα υγρό, ενώ τα φύλλα των δέντρων που πέφτουν, σαπίζουν και δημιουργούν ένα πλούσιο λίπασμα για τα δέντρα. Οι θρεπτικές ουσίες από τα φύλλα απορροφώνται από τις ρίζες των δέντρων.
Τα δέντρα, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και των άφθονων βροχοπτώσεων μεγαλώνουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και φτάνουν σε μεγάλα ύψη (50-60 μ.), ενώ τα φυλλώματά τους είναι τόσο πυκνά που το φως του Ήλιου δεν φτάνει ποτέ στο έδαφος. Έτσι το έδαφος παραμένει πάντα υγρό, ενώ τα φύλλα των δέντρων που πέφτουν, σαπίζουν και δημιουργούν ένα πλούσιο λίπασμα για τα δέντρα. Οι θρεπτικές ουσίες από τα φύλλα απορροφώνται από τις ρίζες των δέντρων.
Όσο απομακρυνόμαστε από τον Ισημερινό, τα δάση είναι κυρίως από φυλλοβόλα δέντρα, τα οποία είναι χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του Ισημερινού. Εδώ έχουμε δύο εποχές, μία ξηρή και μία υγρή με πολλές βροχοπτώσεις. Η υγρή περίοδος λέγεται και περίοδος των μουσώνων, δηλαδή ανέμων που φέρουν μαζί τους μεγάλες ποσότητες υδρατμών και οι οποίοι προκαλούν βροχοπτώσεις. Οι μουσώνες φυσούν κυρίως στην περιοχή του Ινδικού ωκεανού και στην νοτιοανατολική Ασία
|
Τα τροπικά δάση καλύπτουν περίπου το 2% της επιφάνειας της Γης, αλλά φιλοξενούν περισσότερα από τα μισά ζώα και φυτά που υπάρχουν στον πλανήτη μας. Στα τροπικά δάση ζει μια τεράστια ποικιλία από έντομα, αραχνοειδή, πτηνά, ερπετά και θηλαστικά.
Οι Πυγμαίοι
Οι Πυγμαίοι ζουν στις περιοχές της Κεντρικής Αφρικής. Ζουν μέσα στα τροπικά δάση. Το ύψος τους δεν ξεπερνά το 1,45μ. ενώ ζυγίζουν λιγότερο από 40 κιλά. Είναι κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες. Κυνηγούν μικρά ζώα του δάσους, ενώ μαζεύουν ρίζες, φρούτα, μανιτάρια, μέλι, και ότι άλλο υπάρχει κοντά τους και τρώγεται. Ζουν διασκορπισμένοι σε μικρές ομάδες. Τα σπίτια τους είναι κατασκευασμένα από κλαδιά και φύλλα. Το ίδιο συμβαίνει και με όλα τα καθημερινά τους αντικείμενα. Μετακινούνται συνέχεια μέσα στο δάσος, ώστε να βρουν καινούριες περιοχές που να τους παρέχουν τροφή. Επικοινωνούν μεταξύ τους με τύμπανα. |
|
Περιοχές στις οποίες ζουν οι Πυγμαίοι
Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να δείτε μια παρουσίαση για τους Πυγμαίους από το ψηφιακό σχολείο.
Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να δείτε μια παρουσίαση για τους Πυγμαίους από το ψηφιακό σχολείο.
Οι Μπαντού
Οι Μπαντού είναι μια ομάδα περίπου 400 φυλών που έχουν κοινή γλώσσα, ήθη, έθιμα και παραδόσεις. Ζουν στην κεντρική και νότια Αφρική. Είναι γεωργοί, αλλά επειδή το έδαφος της Αφρικής είναι φτωχό και εξαντλείται εύκολα, έχουν βρει ένα δικό τους τρόπο καλλιέργειας. Κάθε δύο χρόνια μετακινούνται σε καινούρια περιοχή. Εκεί καίνε τα δέντρα για να δημιουργήσουν ένα εύφορο έδαφος αυξάνοντας τα θρεπτικά συστατικά του. Στη συνέχεια καλλιεργούν τα καινούρια χωράφια τους για δύο χρόνια και στη συνέχεια μετακινούνται και πάλι. Αυτό δε δημιουργεί πρόβλημα στο δάσος, γιατί οι Μπαντού καθαρίζουν από τα δέντρα μικρές περιοχές στο κέντρο του δάσους. Έτσι σε σύντομο χρονικό διάστημα από την αναχώρησή τους, το δάσος διεκδικεί και πάλι το χώρο του. |
|
Περιοχές στις οποίες ζουν οι Μπαντού
Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να δείτε μια παρουσίαση για τους Μπαντού από το ψηφιακό σχολείο.
Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να δείτε μια παρουσίαση για τους Μπαντού από το ψηφιακό σχολείο.
Οι περιοχές που βρίσκονται ανάμεσα στην τροπική ζώνη και τους πολικούς κύκλους ονομάζονται εύκρατες περιοχές. Η Βόρεια εύκρατη περιοχή βρίσκεται εκτείνεται από τον τροπικό του Καρκίνου μέχρι τον βόρειο πολικό κύκλο, ενώ η Νότια εύκρατη περιοχή εκτείνεται από τον τροπικό του Αιγόκερω μέχρι το νότιο πολικό κύκλο. |
Το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού ζει στις εύκρατες ζώνες, γιατί οι κλιματικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του, όπως η καλλιέργεια της γης, η κτηνοτροφία, η βιομηχανία, κ.ά. Οι πολικές περιοχές και οι έρημοι έχουν ακραίες κλιματικές συνθήκες, ενώ οι τροπικές έχουν βλάστηση και θερμοκρασίες που παρεμποδίζουν αυτές τις δραστηριότητες.
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε μια παρουσίαση από το ψηφιακό σχολείο
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε μια παρουσίαση από το ψηφιακό σχολείο
Στις εύκρατες περιοχές αναπτύχθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Η γεωργία, η κτηνοτροφία, το εμπόριο, οι επιστήμες, η τεχνολογία και τα υπόλοιπα επιτεύγματα του ανθρώπου αναπτύχθηκαν σε περιοχές που τον βοηθούσαν με τις συνθήκες που επικρατούσας σε αυτές.
Οι άνθρωποι στις περιοχές αυτές χτίζουν πόλεις, δρόμους, γέφυρες, λιμάνια, κατασκευάζουν μεγάλα έργα, μορφώνονται και ασχολούνται με τις καλές τέχνες προσφέροντας ομορφιά στη ζωή τους. Έχουν τη δυνατότητα να παράγουν συνεχώς περισσότερα αγαθά, εφευρίσκουν καινούρια πράγματα και γενικά βελτιώνουν τον τρόπο ζωής τους. Έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με κάθε σημείο του πλανήτη μας, ενώ μπορούν να ταξιδεύουν γρήγορα και με ασφάλεια, χρησιμοποιώντας αυτοκίνητο, πλοίο, τρένο ή αεροπλάνο.
Οι άνθρωποι στις περιοχές αυτές χτίζουν πόλεις, δρόμους, γέφυρες, λιμάνια, κατασκευάζουν μεγάλα έργα, μορφώνονται και ασχολούνται με τις καλές τέχνες προσφέροντας ομορφιά στη ζωή τους. Έχουν τη δυνατότητα να παράγουν συνεχώς περισσότερα αγαθά, εφευρίσκουν καινούρια πράγματα και γενικά βελτιώνουν τον τρόπο ζωής τους. Έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με κάθε σημείο του πλανήτη μας, ενώ μπορούν να ταξιδεύουν γρήγορα και με ασφάλεια, χρησιμοποιώντας αυτοκίνητο, πλοίο, τρένο ή αεροπλάνο.
Ο άνθρωπος ήταν παλιά υποχρεωμένος να προσαρμόζεται στις συνθήκες του περιβάλλοντος. Σήμερα προσαρμόζει το περιβάλλον στις δικές του ανάγκες. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα, καθώς η εντατική εκμετάλλευση έχει αλλοιώσει το φυσικό περιβάλλον. Δάση έχουν εκχερσωθεί, ποτάμια έχουν εκτραπεί από την πορεία τους, μεγάλα τεχνικά έργα αλλάζουν την επιφάνεια της Γης. Όλα αυτά έχουν ως επακόλουθο την ρύπανση λιμνών, ποταμών και θαλασσών, τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, την κλιματική αλλαγή μέσω του φαινομένου του θερμοκηπίου και άλλα μεγάλα προβλήματα. Επίσης από τις αλλαγές στο περιβάλλον δεν επωφελούνται όλοι, αλλά οι λίγοι που έχουν τη δυνατότητα, αφήνοντας τους υπόλοιπους στο έλεος της λειψυδρίας και της πείνας.
Ψηφιακή εξάσκηση
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL100/418/2820,10641/extras/gstd23_sysxetiseis/index.html
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL100/418/2820,10641/extras/gstd23_sysxetiseis/index.html